ทำความรู้จักกับโรคผื่นแพ้ในเด็ก ว่ามีลักษณะอาการอย่างไร พร้อมบอกถึงสาเหตุ และแนวทางการดูแลที่เหมาะสม เพื่อให้ลูกน้อยห่างไกลจากการเกิดโรค

โรคผื่นแพ้ผิวหนังเป็นโรคที่เกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย ตั้งแต่วัยเด็กไปจนถึงวัยผู้ใหญ่ แต่หากพูดถึงวัยเด็กแล้วถือเป็นช่วงที่พบได้บ่อยที่สุด เนื่องจากเป็นช่วงที่ผิวหนังบอบบาง ไวต่อการระคายเคือง ซึ่งหากปล่อยไว้โดยไม่หาวิธีรักษา ก็อาจกลายเป็นโรคเรื้อรังในระยะยาวได้ ขอชวนไปทำความรู้จักกับปัญหาผื่นแพ้ผิวหนังในเด็ก พร้อมวิธีรับมืออย่างถูกต้อง เพื่อช่วยให้เด็กน้อยหายขาดจากอาการผื่นคันกวนใจ

รู้จัก “ผื่นแพ้ผิวหนังในเด็ก”

โรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง (Atopic Dermatitis) เป็นโรคที่เกิดจากความผิดปกติของโครงสร้างผิวหนัง ทำให้สูญเสียน้ำเยอะจนผิวแห้ง และอักเสบได้ง่าย สามารถเกิดได้ตั้งแต่ระยะเฉียบพลัน กึ่งเฉียบพลัน ไปจนถึงระยะเรื้อรัง

อาการผื่นภูมิแพ้ผิวหนังในเด็ก เป็นโรคที่เกิดได้จากหลายปัจจัย เช่น กรรมพันธุ์ หรือ สิ่งระคายเคืองที่เด็กไปสัมผัส เช่น เสื้อผ้า สบู่ แป้ง ผื่นแพ้เหงื่อ ไปจนถึงอาการแพ้สารก่อภูมิแพ้ในอากาศ และสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลง ซึ่งจะไปกระตุ้นให้เกิดอาการคัน ระคายเคือง ทำให้กลายเป็นผื่นคันในบริเวณต่าง ๆ เช่น หน้าผาก คอ แขนและขาด้านนอก รวมไปถึงข้อมือ ข้อเท้า และข้อพับส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย

อาการผื่นแพ้ผิวหนังในเด็ก

สำหรับผู้ปกครองที่มีความกังวลในอาการผื่นแพ้ระคายเคืองของลูกน้อย แต่ไม่แน่ใจว่าใช่โรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังในเด็กหรือไม่ คุณสามารถสังเกตได้ง่าย ๆ จาก 4 ลักษณะ ดังนี้

• มีผื่นคัน ร่วมกับอาการแดง ระคายเคือง
• ผื่นขึ้นตามบริเวณต่าง ๆ ของร่างกาย ตามช่วงอายุ โดยจำแนกได้อย่างชัดเจน ดังนี้
  • เด็กมีผิวแห้ง แดง คัน เป็น ๆ หาย ๆ
  • เด็กอายุน้อยกว่า 2 ปี มักมีผื่นที่แก้ม หน้าผาก ท้ายทอย แขน ขา ข้อมือ ข้อเท้า
  • เด็กอายุมากกว่า 2 ปี มักมีผื่นที่คอและบริเวณข้อพับ
• มีอาการผิวหนังอักเสบเรื้อรัง เป็น ๆ หาย ๆ
• มีประวัติคนในครอบครัวสายตรงเป็นภูมิแพ้ ทำให้มีความเสี่ยงที่จะเกิดโรคได้มากขึ้น เช่น
  • จมูกอักเสบภูมิแพ้ (Allergic Rhinitis)
  • ภูมิแพ้ผิวหนัง
  • หอบหืด

อย่างไรก็ตาม ในบางเคสอาจไม่ได้พบอาการครบทั้งหมด แต่ถ้าหากมีอาการคัน มีผื่นขึ้นบริเวณข้อพับ หรือมีอาการผิวแห้ง รอบ ๆ ปากซีด ใต้ตาคล้ำ เกิดขนขึ้นลักษณะคล้ายกับหนังไก่ ให้ประเมินเบื้องต้นว่า อาจเข้าข่ายเป็นโรคภูมิแพ้ผิวหนังได้ และต้องรีบไปพบแพทย์ เพื่อวินิจฉัยโรคและเข้ารับการรักษาตามความเหมาะสมต่อไป

สาเหตุของอาการผื่นแพ้ผิวหนังในเด็ก

สาเหตุของผื่นแพ้ผิวหนังในเด็ก เกิดได้จากหลายปัจจัย โดยสามารถจำแนกได้ 3 ปัจจัยหลัก ดังนี้

1. พันธุกรรม

ปัจจัยสำคัญอันดับต้น ๆ เด็กที่มีพ่อแม่หรือสมาชิกในครอบครัวเป็นโรคภูมิแพ้ เช่น โรคหอบหืด โรคแพ้อากาศ จะมีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังมากกว่าเด็กทั่วไป

2. ปัจจัยภายนอก

สิ่งแวดล้อมรอบตัวของลูกน้อยล้วนส่งผลต่อสุขภาพผิวของพวกเขา เช่น

• สภาพอากาศ : อากาศร้อน เหงื่อออก อากาศแห้ง ล้วนกระตุ้นให้ผิวแห้ง คัน และเกิดผื่นแพ้ได้ง่าย
• สารก่อภูมิแพ้ : ฝุ่นละออง ไรฝุ่น ขนสัตว์ ละอองเกสรดอกไม้ ล้วนเป็นสารก่อภูมิแพ้ที่ทำให้เกิดอาการผื่นคัน ผิวแดง และระคายเคืองผิว
• สารเคมี : สบู่ แชมพู ผงซักผ้า น้ำยาปรับผ้านุ่ม ล้วนมีสารเคมีที่อาจระคายเคืองต่อผิวเด็ก

3. การแพ้อาหารบางชนิด

อาหารบางชนิด เช่น นมวัว ไข่ ถั่วเหลือง อาจเป็นอาหารที่เด็ก ๆ แพ้ และไปกระตุ้นให้เกิดผื่นภูมิแพ้ผิวหนังในเด็กบางราย โดยเฉพาะในเด็กทารกและเด็กเล็ก ลองสังเกตอาการผื่นแพ้หลังทานอาหารชนิดใหม่ หรือควรปรึกษาแพทย์เพื่อทดสอบการแพ้อาหาร

แนวทางการรับมือกับผื่นแพ้ในเด็ก

ป้องกันและบรรเทาอาการผื่นภูมิแพ้ผิวหนังในเด็กได้อย่างปลอดภัย ด้วยแนวทางง่าย ๆ ที่เริ่มได้จากการใส่ใจดูแลผิวของลูกน้อยที่บ้าน ตลอดจนการดูแลตามคำสั่งแพทย์ ดังนี้

• บำรุงผิวด้วยมอยส์เจอไรเซอร์ เติมความชุ่มชื้นให้กับผิวของลูกน้อย เพื่อสร้างเกราะป้องกันที่แข็งแรง ให้ผิวห่างไกลจากอาการแห้ง คัน ระคายเคือง
• หลีกเลี่ยงปัจจัยที่ทำให้ผิวแห้ง เช่น อากาศร้อน อากาศแห้ง การใช้สบู่อาบน้ำที่ไม่เหมาะกับผิวเด็ก รวมทั้งการหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับสารเคมี เช่น น้ำยาปรับผ้านุ่มที่ใช้กับเสื้อผ้า เป็นต้น
• หมั่นทำความสะอาดผิว อาบน้ำให้เด็กด้วยน้ำอุ่นที่พอเหมาะ ไม่ร้อนจัด ใช้เวลาอาบน้ำไม่นาน เลือกใช้สบู่ที่มีความอ่อนโยน ปราศจากสารระคายเคือง หลังอาบน้ำควรเช็ดตัวให้แห้งสนิท และทาครีมบำรุงผิวทันที
• เปลี่ยนผ้าอ้อมให้เด็กบ่อย ๆ เมื่อเปียกหรือสกปรก เพื่อหลีกเลี่ยงความอับชื้น ที่อาจทำให้ผิวเกิดอาการระคายเคือง
• ใช้ยาทาตามที่แพทย์สั่ง ให้ทาบาง ๆ บริเวณที่เป็นผื่น และควรใช้ยาตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัด ทั้งในเรื่องของปริมาณยาที่ใช้ และระยะเวลาที่แพทย์แนะนำตามกำหนด แต่ไม่แนะนำให้ซื้อยาใช้เอง

ภูมิแพ้เด็กไม่ใช่เรื่องเล็ก หากปล่อยไว้อาจกลายเป็นโรคเรื้อรังไปถึงตอนโต หากสังเกตว่าลูกน้อยมีอาการผื่นแพ้อยู่บ่อยครั้ง สามารถพาลูกน้อยเข้ารับการตรวจรักษาได้ที่ศูนย์โรคผิวหนังในเด็ก โรงพยาบาลเด็กสินแพทย์ รามอินทรา ตรวจและรักษาโรคเด็กโดยกุมารแพทย์ชำนาญการเฉพาะทางตลอด 24 ชั่วโมง

นัดหมายออนไลน์ หรือสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ 02-793-5000